Οι συνηθισμένες ασθένειες

PERISTERIACLUBΟι συνηθισμένες ασθένειες

Ένας από τους στόχους αυτού του βιβλίου είναι να παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της ανάπτυξης ενός περιστεριού, με τέτοιο τρόπο που να είναι σε φόρμα ώστε να κερδίζει. Ένα μέρος της προσέγγισης αυτής είναι η διατήρηση της υγείας και έτσι είναι απαραίτητο να παρουσιαστεί στον εκτροφέα μια βασική διάταξη των συνηθισμένων ασθενειών , ώστε να μπορέσει να τις οικειοποιηθεί. Αυτοί που ψάχνουν μια ολοκληρωμένη λίστα όλων των ασθενειών και λεπτομερή αναφορά των φαρμάκων, δεν θα την βρουν εδώ. Παρόλο το ενδιαφέρον κάποιων αναγνωστών, η τόσο λεπτομερείς πληροφόρηση είναι περιττή για τους περισσότερους εκτροφείς και θα μπορούσε να κάνει αυτό το βιβλίο ένα καθαρά κτηνιατρικό κείμενο. Η πρόθεσή μου ήταν να γραφτεί ένα βιβλίο που παρουσιάζει πληροφορίες οι οποίες ενδιαφέρουν αυτόν που συμμετέχει σε αγώνες περιστεριών. Έτσι λοιπόν παρουσιάζεται μια περίληψη των συνηθισμένων ασθενειών που είναι πιθανό να συναντήσουν οι περισσότεροι εκτροφείς, και η επιρροή που μπορεί να έχουν στα περιστέρια τους  ώστε να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις.

   Οι σημαντικές ασθένειες που παρουσιάζονται κατά την αγωνιστική περίοδο και κατά την εκτροφή είναι το έλκος, οι παρασιτικές ασθένειες, οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, οι βακτηριακές λοιμώξεις όπως η σαλμονέλα και το E.Coli, οι ασθένειες που προκαλούνται από μύκητες όπως ο Ασπέργυλος και ιογενείς λοιμώξεις.

    Για να δώσω αληθινές συμβουλές στους εκτροφείς, αναφέρω συγκεκριμένα τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται. Μερικά φάρμακα έχουν ονομαστεί από τα ενεργά συστατικά τους π.χ η μοξιδεκτίνη. Ωστόσο, άλλες ονομασίες είναι απλά μάρκες. Μερικές από αυτές τις μάρκες είναι γνωστές παγκοσμίως, π.χ Baytril. Άλλα όμως φάρμακα όπως το νιτροηδαζόλιο πωλούνται με διαφορετικές ονομασίες σε διαφορετικές χώρες, π.χ Ridsol-S και Turbosole. Όλα τα φάρμακα που αναφέρονται, οι ονομασίες και τα ενεργά συστατικά τους υπάρχουν στον φαρμακευτικό οδηγό, στο τέλος του βιβλίου. Οι εκτροφείς μπορούν να τον συμβουλευτούν για να σιγουρευτούν πως χρησιμοποιούν το κατάλληλο φάρμακο που κυκλοφορεί στην χώρα τους, ακόμη και αν η μάρκα διαφέρει.

 Έλκος

-         Η πρόληψή, ο έλεγχος και η θεραπεία

Η φύση της ασθένειας

Το έλκος προκαλείται από ένα πρωτόζον, το trichomonas columbae. Είναι ένας μικροσκοπικός μονοκύτταρος οργανισμός. Ζει μέσα στο πεπτικό σύστημα του περιστεριού, συγκεκριμένο στον λαιμό και το στομάχι και μπορεί επίσης να επηρεάσει τον αγωγό της χολής. Ο οργανισμός αυτός είναι ευαίσθητος στο περιβάλλον και επιβιώνει μόνο λίγα λεπτά αν βγει από το περιστέρι. Αυτό βοηθάει στον έλεγχο της ασθένειας και σημαίνει ότι δεν μολύνει τον υπόλοιπο περιστερώνα και το περιβάλλον όπου ζουν τα περιστέρια όπως συμβαίνει με τα σκουλήκια και τον παρατυφοειδή. Ο οργανισμός (τριχομονάδα) μεταδίδεται μόνο με στενή επαφή των πτηνών και από το σάλιο η το γάλα του περιστεριού. Το σάλιο μεταφέρει φαγητό και νερό. Καθώς ένα περιστέρι πίνει, ο οργανισμός βγαίνει από το ράμφος και όταν ένα άλλο περιστέρι έρθει να πιει, δεν πίνει μόνο νερό αλλά και την τριχομονάδα που βρίσκεται εκεί. Όταν ένα περιστέρι πηγαίνει στον ταιστρώνα, αφήνει και εκεί λίγο σάλιο, έτσι η ασθένεια μπορεί να μεταδοθεί και κατά την διάρκεια του ταΐσματος. Τα ενήλικα πτηνά μπορεί να μεταδώσουν τον οργανισμό στα μικρά τους, καθώς τα ταΐζουν.

      

      Έλεγχος του έλκους κατά την περίοδο αναπαραγωγής

     Η σωστή φαρμακευτική αγωγή είναι ζωτικής σημασίας την περίοδο αναπαραγωγής, έτσι ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα του νεαρού περιστεριού να είναι στην καλύτερη δυνατή φυσική κατάσταση. Επειδή η ασθένεια διαφοροποιείται σε κάθε περιστερώνα, δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα που να είναι κατάλληλο για όλους τους περιστερώνες. Δεν υπάρχει φάρμακο που από μόνο του θα εξαλείψει την ασθένεια από έναν περιστερώνα. Είναι θέμα σωστής χρήσης των φαρμάκων, έτσι ώστε τα περιστέρια να αναπτύξουν ένα δυνατό ανοσοποιητικό σύστημα κατά της ασθένειας. Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι αυτό, που μακροπρόθεσμα, θα προστατέψει τα περιστέρια από την ασθένεια.

Τι προκαλεί έλκος κατά την περίοδο αναπαραγωγής ?

Όταν είναι υγιές, κάθε φορά που ένα πτηνό ταΐζει τα μικρά του, τους μεταδίδει κάποιες από τις τριχομονάδες του. Έτσι δίνει στα μικρά μια ελεγχόμενη έκθεση  στον οργανισμό, έτσι ώστε να αποκτήσει φυσικά, ανοσία στον οργανισμό αυτό. Η κλινική ασθένεια εμφανίζεται στα μικρά όταν το περιστέρι που τα ταΐζει τους μεταφέρει μεγάλο αριθμό τριχομονάδων κατά την περίοδο ταΐσματος. Μεγάλος αριθμός τριχομονάδων μεταφέρεται όταν :

Το πτηνό που ταΐζει είναι στρεσαρισμένο για οποιονδήποτε λόγο – Οτιδήποτε στρεσάρει το πουλί που ταΐζει θα οδηγήσει στην αύξηση των τριχομονάδων που μεταφέρει και αυτό μπορεί να προκληθεί από έναν κακοφτιαγμένο περιστερώνα, λανθασμένες μεθόδους διαχείρισης, λανθασμένη διατροφή και άλλες ασθένειες.

Το περιστέρι που ταΐζει δεν έχει δυνατή φυσική άμυνα – Τα πτηνά που ταΐζουν συνήθως μεταφέρουν πολλές τριχομονάδες όταν το δικό τους ανοσοποιητικό σύστημα δεν είναι δυνατό κατά των μικροβίων που υπάρχουν στον περιστερώνα. Αυτό μπορεί να συμβεί αν ενταχθούν στον περιστερώνα καινούρια περιστέρια που κουβαλούν διαφορετικές τριχομονάδες, πριν από την περίοδο αναπαραγωγής. Όλα τα πτηνά είναι ικανά να καταπολεμήσουν σε ένα βαθμό τις τριχομονάδες. Τα ενήλικα πτηνά κατά την διάρκεια περιόδων που δεν αναπαράγονται δεν είναι στρεσαρισμένα και έτσι τυχόν καινούριες τριχομονάδες που μπορεί να μεταφερθούν από καινούρια περιστέρια που εντάχθηκαν, συνήθως δεν οδηγούν σε ασθένεια. Δεν αναπαράγονται, δεν ταΐζουν, έχουν αρκετό φαγητό, και έτσι δεν παρουσιάζεται έλκος. Ωστόσο, όταν ζευγαρώσουν, αν δεν έχουν αναπτύξει γερά αντισώματα κατά των καινούριων τριχομονάδων, το άγχος του ταΐσματος θα τα κάνει να «ξεσπάσουν» και να τροφοδοτούν τα μικρά με μεγάλες ποσότητες τριχομονάδων. Με τον ίδιο τρόπο, τα καινούρια πτηνά θα πρέπει να αναπτύξουν αντισώματα για τις τριχομονάδες που υπάρχουν στον καινούριο τους περιστερώνα. Για αυτό το λόγο το έλκος είναι περισσότερο πρόβλημα των περιστερώνων που δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί και εντάσσουν περιστέρια από διάφορους άλλους περιστερώνες. Καθώς περνούν τα χρόνια, λιγότερα καινούρια πτηνά μπαίνουν στον περιστερώνα και οι πιθανότητες εμφάνισης έλκους μειώνονται. Αυξάνονται τα αντισώματα των περιστεριών για τις τριχομονάδες που υπάρχουν στον περιστερώνα και η επίδραση που έχουν πάνω τους μειώνεται.         

    Πολλοί εκτροφείς αγχώνονται όταν εμφανίζεται το έλκος στον περιστερώνα τους. Με εξαιρετική φροντίδα και με έναν καλό περιστερώνα απορούν πως μπορεί να εμφανίστηκε η ασθένεια. Σίγουρα δεν βρίσκονται στον σωστό δρόμο με αυτή την αντιμετώπιση γιατί σε έναν καλοφροντισμένο περιστερώνα είναι λιγότερο πιθανό τα περιστέρια που ταΐζουν να μεταδίδουν μεγάλες ποσότητες τριχομονάδων. Ωστόσο, μερικές τριχομονάδες είναι τόσο ισχυρές που θα προκαλέσουν προβλήματα όσο καλά και αν φροντίζεται ένας περιστερώνας.

ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΤΕ ΕΝΑ ΞΕΣΠΑΣΜΑ ΕΛΚΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Όταν εμφανιστεί το έλκος κατά την αναπαραγωγή, η διαχείρισή του έχει δύο μέρη. Είναι θέμα :

Θεραπείας των νεαρών πουλιών – Σε περιστερώνες με πρόβλημα έλκους, όλα τα μικρά πρέπει να ελέγχονται καθημερινά. Αν βρεθεί ένα άρρωστο μικρό, μπορεί να θεραπευτεί, και τέτοια μικρά γίνονται πρωταθλητές. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ταμπλέτες Spartrix η Flagyl, ωστόσο, το Spartrix είναι πιο κατάλληλο για να θεραπεύσει νεαρά πτηνά. Η δόση του Spartrix είναι μια ταμπλέτα για ένα ενήλικο πτηνό. Υπολογίστε πόσο μεγάλο είναι το νεαρό πουλί σε σχέση με ένα ενήλικο και δώστε του την ανάλογη μερίδα της ταμπλέτας καθημερινά μέχρι να γίνει καλά. Συνήθως απαιτούνται μια με τέσσερις δώσεις. Επίσης, καλό είναι να δώσετε φάρμακο και στους γονείς του άρρωστου μικρού για 2 μέρες. Αν το νεαρό περιστέρι δεν ανταποκρίνεται στην θεραπεία είναι καλύτερο να θανατωθεί. Τα ζευγάρια που γεννούν μικρά 

1. με έλκος, είναι καλύτερα να ζευγαρώσουν με άλλα περιστέρια τις επόμενες φορές.

Ταυτόχρονα καλό είναι :

1. Να μειωθεί ο αριθμός των νέων κρουσμάτων – Αυτό μπορεί να γίνει με την  καταμέτρηση των τριχομονάδων που μεταδίδουν τα πουλιά που ταΐζουν. Αυτό επιτυγχάνεται με το να δίνουμε κατά περιόδουςTurbosole για 2 μέρες. Η ακριβή συχνότητα εξαρτάται από τα περιστατικά έλκους, το σωστό συνήθως είναι κάθε 1-3 εβδομάδες. Πρέπει το φάρμακο να δίνεται ανά διήμερο για να μειωθεί ο αριθμός των ασθενών μικρών, αλλά ταυτόχρονα να αποφεύγεται η υπερβολική χρήση του φαρμάκου, έτσι ώστε το αναπτυσσόμενο μικρό να δέχεται κάποια απευθείας έκθεση στον οργανισμό αυτό. Είναι θέμα ισορροπίας ανάμεσα σε αυτά τα δύο.

Αυτό που είναι σημαντικό να θυμόμαστε σε σχέση με το έλκος κατά την περίοδο αναπαραγωγής, είναι ότι η ασθένεια δεν μπορεί να καταπολεμηθεί μόνο με φάρμακα. Είναι η ανάπτυξη της φυσικής άμυνας που προστατεύει μακροπρόθεσμα τα πτηνά. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιούνται φάρμακα για να διατηρηθούν τα πουλιά υγιή, αλλά με τέτοιο τρόπο ώστε να μην εμπλέκεται στην ανάπτυξη της φυσικής άμυνας.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΤΡΑΠΕΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Στον περιστερώνα αναπαραγωγής που παρουσιάστηκε έλκος την προηγούμενη σεζόν.

Κάντε την φαρμακευτική αγωγή στα πουλιά για 5-7 ημέρες πριν από το ζευγάρωμα και μετά για 2 ημέρες κάθε 1-3 εβδομάδες μετά το ζευγάρωμα. Η συχνότητα της αγωγής εξαρτάται από την διάσταση του προβλήματος και πόσο έχουμε πετύχει να το ελέγξουμε. Προσπαθήσετε να συγχρονίσετε τα 2ήμερα της αγωγής με την περίοδο της εκκόλαψης, κατά την οποία γίνεται η μεγαλύτερη μετάδοση τριχομονάδων. Αν το έλκος παρουσιάζεται σε συγκεκριμένα ζευγάρια, κάντε την φαρμακευτική αγωγή στα συγκεκριμένα ζευγάρια. Αυτό μπορεί να γίνει με το να ζευγαρώνουμε αυτά τα πουλιά ξεχωριστά, και να βάζουμε στο νερό τουςTurbosole για 2 μέρες όπως συνιστάται, η εναλλακτικά, να τα αφήνουμε στον περιστερώνα και να τους χορηγούμε Spartrix ή Flagyl για 2 μέρες όποτε χρειάζεται. Επίσης μπορεί να βοηθήσει το να χωρίσουμε το ζευγάρι και την επόμενη περίοδο να ζευγαρώσουν με διαφορετικά περιστέρια.

   Μπορεί να γίνει πλύση στομάχου στα πουλιά που πρόκειται να αναπαραχθούν, πριν ζευγαρώσουν, για να διευκρινιστεί ποια κουβαλούν μεγάλο αριθμό τριχομονάδων. Αυτά τα πουλιά είναι όχι μόνο πιο πιθανό να μεταφέρουν πολλές τριχομονάδες κατά το ζευγάρωμα, αλλά και να μεταδώσουν την γενετική  αδυναμία τους στο έλκος. Μακροπρόθεσμα, είναι καλύτερα εάν αυτά τα πουλιά, όταν προσδιοριστεί ότι έχουν πρόβλημα, να εξοντωθούν. Το πρόβλημα είναι ότι θα μπορούσαν να είναι νικητές στους αγώνες, και εδώ είναι η πρόκληση για τον εκτροφέα : να εκτρέψει πουλιά λιγότερο ευάλωτα σε ασθένειες, που να είναι και νικητές.

Στον περιστερώνα αναπαραγωγής που δεν παρουσιάστηκε έλκος την περασμένη σεζόν.

Δεν χρειάζεται θεραπεία. Εάν δεν υπήρχε πρόβλημα έλκους στα πουλιά που γεννήθηκαν την περασμένη χρονιά, είναι καλύτερα να μην δώσουμε σε αυτά φάρμακα για το έλκος. Η φαρμακευτική αγωγή θα σταματήσει την μετάδοση τριχομονάδων από το ζευγάρι, και θα εμποδίσει την φυσική, ελεγχόμενη μετάδοση τριχομονάδων στο νεογέννητο. Αυτό θα οδηγήσει σε μικρότερη φυσική άμυνα και θα κάνει το περιστέρι πιο ευάλωτο στην ασθένεια τις επόμενες περιόδους.

Στον περιστερώνα αναπαραγωγής που δεν παρουσιάστηκε έλκος την περασμένη σεζόν, αλλά εντάχθηκαν καινούρια πουλιά.

Όπως ειπώθηκε νωρίτερα, όλα τα πουλιά κουβαλούν στον οργανισμό τους κάποιες τριχομονάδες που υπάρχουν στον περιστερώνα και συνήθως έχουν ισχυρή φυσική άμυνα απέναντί τους. Ένα καινούριο πουλί, φέρνει αυτές τις τριχομονάδες μαζί του. Τα πουλιά που ήδη έχετε, μπορεί να μην έχουν έρθει σε επαφή με αυτές τις τριχομονάδες και τα καινούρια πουλιά να μην έχουν ξαναέρθει σε επαφή με αυτές που υπάρχουν στον περιστερώνα σας. Και στις δύο περιπτώσεις θα πρέπει τα πουλιά να αναπτύξουν την φυσική τους άμυνα απέναντι στις καινούριες τριχομονάδες. Εάν τα καινούρια πουλιά έρθουν σε περίοδο που δεν γίνεται αναπαραγωγή, και έτσι δεν είναι καθόλου στρεσαρισμένα, σε έναν περιστερώνα καλοφτιαγμένο και με αρκετό φαγητό, καμία κλινική ασθένεια δεν θα παρουσιαστεί. Ωστόσο, με το άγχος της αναπαραγωγής, η φυσική άμυνα που έχουν αναπτύξει θα μπει σε δοκιμασία. Εάν η φυσική τους άμυνα δεν είναι σταθερή κατά την αναπαραγωγή, θα μεταδώσουν πολλές τριχομονάδες και τα μικρά μπορεί να παρουσιάσουν έλκος. Για τον λόγο αυτό, τα καινούρια πουλιά, ειδικά εάν έχουν έρθει λίγο πριν την αναπαραγωγή, θα πρέπει να ζευγαρώσουν ξεχωριστά, και τα μικρά τους να παρακολουθούνται. Εάν τα μικρά παρουσιάσουν έλκος, πρέπει να τα διαχειριστούμε όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο «Ξέσπασμα έλκους κατά την περίοδο αναπαραγωγής».

Έλεγχος κατά την ανεξαρτητοποίηση

Σε περιστερώνες με προβλήματα έλκους, μπορούμε να χορηγήσουμε σε όλα τα μικρά Turbosole για 2-3 μέρες κατά την ανεξαρτητοποίηση, για να μην έχουν εμπόδια στην ανάπτυξή τους κατά την αγχωτική αυτή περίοδο. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, είναι σημαντικό η θεραπεία να μην εμποδίσει η θεραπεία την ανάπτυξη της φυσικής άμυνας του κοπαδιού σαν σύνολο. Τα άρρωστα πουλιά πρέπει να απομονωθούν και να τους χορηγηθεί είτε ¼  μιας ταμπλέτας Flagyl (200mg) η μια ολόκληρη ταμπλέτα Spartrix, μια φορά την ημέρα μέχρι να γίνουν καλά. Αυτό συνήθως παίρνει 1-3 μέρες. Εναλλακτικά, μπορούμε να προσθέσουμε στο νερό τους Turbosole (1/2 κουταλάκι της σούπας σε ένα λίτρο νερό). Είναι σημαντικό ωστόσο να βεβαιωθούμε ότι τα άρρωστα μικρά είναι σε θέση να πιουν. Το Turbosole μπορεί επίσης να λιωθεί και να το βάλουμε στο λαιμό του περιστεριού χρησιμοποιώντας μια μπατονέτα. Πρέπει να χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή στο σύνολο των μικρών μόνο εάν πάνω από το 10% παρουσιάσει συμπτώματα, συνήθως με 

Turbosole για 2-3 μέρες. Ωστόσο, σε τέτοιες περιπτώσει καλό είναι να ζητηθεί η συμβουλή ενός κτηνίατρου.

Έλεγχος κατά την αγωνιστική περίοδο

Εάν το έλκος ήταν πρόβλημα κατά την περίοδο αναπαραγωγής, αυτό μας λέει ότι τα πουλιά είναι πιθανό να έχουν αύξηση των τριχομονάδων λόγω του στρες και ότι υπάρχει πιθανότητα εμφάνισης έλκους κατά την αγωνιστική περίοδο. Ωστόσο, με καλή διαχείριση και την σωστή χρήση φαρμάκων, ελπίζεται πως τα περισσότερα πουλιά έχουν αναπτύξει μια αρκετά δυνατή φυσική άμυνα από την αρχή της αγωνιστικής περιόδου. Το άγχος των αγώνων θα βάλει σε δοκιμασία την φυσική άμυνα που έχουν αναπτύξει. Ανάλογα με το πόσο στρεσάρονται τα πουλιά, ο αριθμός των τριχομονάδων αυξάνεται και μειώνεται. Όταν είναι αυξημένες, επιδρούν σαν παράσιτα, αποδυναμώνοντας το πουλί, κάνοντάς το ευάλωτο σε δευτερεύουσες λοιμώξεις (συγκεκριμένα λοίμωξη του αναπνευστικού) και μειώνουν τις αγωνιστικές επιδόσεις. Επίσης παράγουν μια τοξίνη που κάνει το πουλί να μην νιώθει καλά. Τα περιστέρια με τριχομονάδες που αυξομειώνονται λέγεται ότι έχουν «υγρό έλκος». Οι ενδείξεις μπορεί να είναι ποικίλες και ύπουλες. Τυπικές ενδείξεις που θα ανησυχούσαν έναν εκτροφέα είναι :

Στάση «πιγκουΐνου» - Είναι αποτέλεσμα πόνου στο στομάχι  (στους αδένες του στομαχιού) και κοιλόπονου. Το πουλί γέρνει πίσω, πάνω στην ουρά του και θα βαριανασαίνει. Παρατηρείται συνήθως εφόσον φάει η πιει.

«Στεγνό» φτερό – Εξαιτίας της μη αποβολής των κάτω φτερών και της ανάπτυξης χνουδιού.

«Αρχηγική» αίσθηση – Τα άρρωστα πουλιά θα είναι βαριά και δεν θα ανταποκρίνονται σε ο,τι πρέπει να κάνουν.

Υγρά περιττώματα – Ο ερεθισμός του πεπτικού συστήματος προκαλεί δίψα, που οδηγεί στην μεγάλη κατανάλωση υγρών και παραγωγή πολλών ούρων. Έτσι θα εμφανίζεται ένα δαχτυλίδι νερού γύρω από τα περιττώματα.

Πράσινα περιττώματα – Λόγω ερεθισμού πεπτικού συστήματος, και σε μερικά πουλιά λόγω μειωμένης κατανάλωσης φαγητού.

Φλεγμονή στον λαιμό – Αμυγδαλίτιδα και δημιουργία διάφανων προς το γκρι βλεννών.

Επηρεασμός της λειτουργίας της αφόδευσης – Καθυστερημένη αφόδευση και εμετός.

Αυξημένη κατανάλωση φαγητού σε όλο το κοπάδι. 

Στεγνό και κίτρινο έλκος – Σε οποιασδήποτε ηλικίας πουλιά, αυτό σας λέει ότι πολλά άλλα πουλιά έχουν αυξημένα επίπεδα τριχομονάδων, που δεν έχουν ακόμη φτάσει στο σημείο να εμφανίσουν το κίτρινο αυτό έλκος.

Έμμεσα σημάδια – Τα πουλιά δεν πετούν πολύ, αναπνευστικά προβλήματα που δεν βελτιώνονται με την φαρμακευτική αγωγή η επανεμφανίζονται γρήγορα, δραματική βελτίωση ανταπόκρισης των πουλιών σε φάρμακα κατά του έλκους, είναι όλα ενδείξεις.

Ωστόσο, η οριστική διάγνωση εξαρτάται από την παρατήρηση με μικροσκόπιο των περιττωμάτων. Οι αλλαγές στα περιττώματα που παρατηρούνται με το μικροσκόπιο είναι επίσης ενδείξεις του προβλήματος που έχει επιδράσει την αφόδευση. Οι αλλαγές αυτές έχουν να κάνουν με το άγχος που προκαλεί η ασθένεια, και περιλαμβάνουν αυξημένα επίπεδα E.Coli ( βακτήριο που είναι γνωστό ως «εντερική χλωρίδα») και ζυμών. Αυτές οι αλλαγές ωστόσο, δεν συμβαίνουν σε όλα τα πουλιά.

Οι αγωνιστικοί περιστερώνες κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες σε σχέση με την διαχείριση του έλκους.

1 Αυτοί στους οποίους δεν υπάρχουν τριχομονάδες που προκαλούν έλκος – Μετά την μεγάλη εξάπλωση του έλκους στους αγωνιστικούς περιστερώνες από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, δεν εκπίπτουν πολλοί περιστερώνες σε αυτή την κατηγορία. Σε αυτούς τους περιστερώνες δεν υπάρχουν πολλές πιθανότητες να παρουσιαστεί έλκος κατά τις περιόδους αναπαραγωγής, και τα αποτελέσματα της εξέτασης των περιττωμάτων θα είναι αρνητικά. Εδώ, μπορεί να γίνει μια προσπάθεια αποφυγής της εμφάνισης έλκους από τα πουλιά που επιστρέφουν από αγώνες. Στους αγώνες όπου παρέχεται στα πουλιά νερό κατά την διάρκειά τους, μπορούμε να χορηγήσουμε στα πουλιά που επιστρέφουν Turbosole (μισό κουτάλι ανά ένα λίτρο νερού) για 24 ώρες μετά την επιστροφή. Συχνά, η μεγάλη κατανάλωση νερού από τα πουλιά που μόλις επέστρεψαν θα είναι αρκετή για να εξαλείψει τις τριχομονάδες που απέκτησαν κατά την διάρκεια του αγώνα.

2. Οι περιστερώνες στους οποίους υπάρχουν τριχομονάδες που προκαλούν έλκος – Στους περιστερώνες αυτούς, είναι πιθανό, αλλά όχι σίγουρο ότι θα εμφανιστεί έλκος κατά την αναπαραγωγή, και η εξέταση των περιττωμάτων θα δείξει υψηλά επίπεδα τριχομονάδων. Εδώ δεν εστιάζουμε την προσοχή μας στο να θεραπεύσουμε τα πουλιά που επιστρέφουν, γιατί οι τριχομονάδες βρίσκονται ήδη μέσα στον περιστερώνα, αλλά στο να διατηρήσουμε τα επίπεδα των τριχομονάδων χαμηλά, ώστε να μην επηρεάσουν την αγωνιστική επίδοση. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με το να κάνουμε κατά καιρούς 2ήμερες αγωγές Turbosole. Η διάρκεια και η συχνότητα της αγωγής διαφέρει από περιστερώνα σε περιστερώνα, ανάλογα με τους παράγοντες που επηρεάζουν το έλκος στο εσωτερικό του. Στους περισσότερους περιστερώνες 1-2 μέρες ανά 1-3 εβδομάδες θα κρατήσει το επίπεδο των τριχομονάδων χαμηλό. Εάν δεν γίνεται εξέταση, συνιστάται 2ήμερη αγωγή κάθε 3^η εβδομάδα. Συνήθως αυτό γίνεται Δευτέρα και Τρίτη. Είναι όμως καλύτερο, η χρήση του Turbosole να είναι ανάλογη με τα αποτελέσματα των εξετάσεων των πουλιών του περιστερώνα. Αν βρεθούν τριχομονάδες κατά την εξέταση, αρχικά ακολουθεί μια 2ήμερη θεραπεία με 

Turbosole. Επαναληπτικές εξετάσεις γίνονται κάθε λίγες μέρες για να προσδιοριστεί ο ακριβής χρόνος επανεμφάνισης των τριχομονάδων. Όταν αυτό γίνει γνωστό το διάστημα που μεσολαβεί θα ξέρουμε κάθε πότε γίνεται η επανεμφάνιση των τριχομονάδων. Έτσι οι διήμερες θεραπείες θα γίνονται κατά το διάστημα αυτό, για να είμαστε σίγουροι πως θα παραμείνει χαμηλό το επίπεδο των τριχομονάδων και έτσι να αποτραπεί η πιθανότητα να επηρεαστεί η απόδοση στους αγώνες. Οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία των πουλιών σε έναν περιστερώνα είναι το γενετικό τους υλικό, τα επίπεδα των τριχομονάδων και οι μέθοδοι διαχείρισης. Αν οι παράγοντες αυτοί αλλάξουν, θα πρέπει να αλλάξει και η χρήση του Turbosole, π.χ η αύξηση του χρόνου που πετούν σε συνδυασμό με την πτώση της θερμοκρασίας μπορεί να στρεσάρει τα πουλιά και να οδηγήσει στην πρόωρη ανάπτυξη τριχομονάδων, και έτσι η θεραπεία θα πρέπει να γίνει πιο σύντομα τις επόμενες 1-2 φορές. Γενικά όμως, καθώς περνάει η σεζόν, η ανάγκη για θεραπεία μειώνεται καθώς τα πουλιά μεγαλώνουν, η φυσική τους κατάσταση και άμυνα αυξάνονται και ο καιρός γίνεται πιο ζεστός.

Άλλα μέρη εμφάνισης έλκους

Όπως γνωρίζουν οι εκτροφείς, οι περισσότερες περιπτώσεις έλκους εμφανίζονται στον λαιμό και συχνά σχετίζονται με τις αμυγδαλές. Ωστόσο, το έλκος μπορεί να εμφανιστεί και σε άλλα σημεία.

Έλκος στον ομφαλό

Αν το γάλα του περιστεριού χυθεί μέσα στην φωλιά και έτσι μολύνει τον ομφαλό ενός νεογνού που δεν έχει επουλωθεί εντελώς, μπορεί να παρουσιαστεί έλκος στον ομφαλό. Χορηγήστε στο νεογνό την σωστή δόση Spartrix καθημερινά (συνήθως για 1- 4 μέρες). Αντισηπτικά (όπως το Bentadine) μπορεί να χρησιμοποιηθούν στον ομφαλό καθημερινά ώσπου η περιοχή να στεγνώσει. Μετά από κάποιες μέρες, ο ομφαλός μπορεί να αφαιρεθεί από τον υγιή ιστό που βρίσκεται από κάτω. Η θεραπεία θα πρέπει να γίνει στα πρώτα στάδια της εμφάνισης του έλκους για να είναι επιτυχημένη και το περιστέρι να μπορέσει να αναπτύξει αγωνιστική ικανότητα. Η ασθένεια συνήθως εμφανίζεται σε «φτωχούς» περιστερώνες όπου δεν επικρατούν οι ιδανικές συνθήκες και καθυστερεί η επούλωση του ομφαλού, συνήθως λόγω υγρασίας της φωλιάς ή την χρήση λανθασμένων υλικών στο στήσιμό της. Επίσης είναι πιθανή η εμφάνιση σε νεογνά που οι γονείς τους έχουν υψηλό αριθμό τριχομονάδων.

Μια συνιστάμενη θεραπεία είναι :

-          Χορήγηση Spartrex στο νεογνό και τους γονείς.

-          Χορήγηση betandine στον ομφαλό καθημερινά

-          Εάν γίνεται, διόρθωση της «υγρής» φωλιάς (με σκόνη PVM  και Probac)

-          Βελτίωση των συνθηκών της φωλιάς

Πρησμένη κοιλιά

Στα περιστέρια με πρησμένη κοιλιά, τουλάχιστον το 90% έχουν εσωτερικό έλκος στην βάση της κοιλιάς η στους αδένες του στομαχιού (στο πραγματικό στομάχι του πουλιού). Καθώς το εξόγκωμα μεγαλώνει, πιέζει τον τράχηλο και κάνει δύσκολη την αναπνοή και εμποδίζει την σωστή λειτουργία του στομαχιού. Συνήθως μέχρι να 

παρατηρήσουμε ότι το πουλί δεν είναι καλά, η κατάσταση έχει προχωρήσει στο σημείο που θα μπορεί να ανταποκριθεί σε θεραπεία. Συχνά παρατηρούνται θάνατοι όταν το εξόγκωμα μεγαλώνει και εξαπλώνεται στα τοιχώματα της κοιλιάς και οδηγεί στο να πηγαίνει το περιεχόμενο της κοιλιάς στο στήθος. Εναλλακτικά, το εξόγκωμα μπορεί να προκαλέσει ζημιά στην καρδιά ή στις αρτηρίες του στήθους, προκαλώντας ξαφνικά μεγάλη αιμορραγία. Τα πουλιά αυτά συνήθως βρίσκονται νεκρά στο πάτωμα, με αίμα να βγαίνει από το στόμα.

Αξίζει τον κόπο να προσπαθήσουμε να θεραπεύσουμε τα πουλιά που έχουν μεγάλη  αξία και προτείνω :

-          Να αδειαστεί τεχνητά το στομάχι.

-          Να δοθούν ηλεκτρολύτες μέσω του νερού

-          Να χορηρηγηθούν στο πουλί 3 σταγόνες Baytril καθημερινά

-          Να χορηγηθεί 1 ταμπλέτα Spartrix ή ¼ της ταμπλέτας Flagyl ή 0.5 ml σιρόπι Flagyl μια φορά την ημέρα.

-          Να διαχωρίσουμε το άρρωστο πουλί από τα υπόλοιπα του περιστερώνα

Έλκος στην κλοάκη

Η κλοάκη είναι ο πισινός του περιστεριού. Στο τοίχωμά του υπάρχει ένας αδένας που λέγεται «σάκος Fabricius». Αυτός ο αδένας είναι σημαντικός για το ανοσοποιητικό σύστημα του νεαρού πουλιού. Συρρικνώνεται και εξαφανίζεται κατά την εφηβεία. Εάν υπάρχει γάλα που περιέχει τριχομονάδες στην φωλιά, οι τριχομονάδες μπορεί να προκαλέσουν εξόγκωμα στην κλοάκη. Τα άρρωστα πουλιά συνήθως είναι ήσυχα και συνήθως υποανάπτυκτα σε σχέση με τα άλλα πουλιά της ηλικίας τους. Κατά την εξέταση της κλοάκης, μπορούμε να νιώσουμε ένα σκληρό καρούμπαλο στο δέρμα που βρίσκεται από πάνω της. Μερικές φορές τα καρούμπαλα αυτά δεν γίνονται ορατά μέχρι την ενηλικίωση. Στα άρρωστα πουλιά πρέπει να χορηγείται καθημερινά  ix Spartrix ή Flagyl, συνήθως για 3-4 μέρες, και μέχρι τότε μπορούμε να εντοπίσουμε το εξόγκωμα πιέζοντας απαλά την κλοάκη.

Εξόγκωμα έλκους στον λαιμό η το στομάχι

Τα πιο αναπτυγμένα μικρά ή τα ενήλικα πουλιά με αρκετά δυνατή φυσική άμυνα συχνά θα προσπαθήσουν να περιορίσουν την εμφάνιση έλκους, και αυτό θα οδηγήσει στην δημιουργία ενός εξογκώματος. Αν βρίσκονται στο λαιμό τα εξογκώματα αυτά είναι συνήθως ορατά, η αν είναι στο στομάχι μπορούμε να τα νιώσουμε, σαν μικρά καρούμπαλα που μπορεί να έχουν διάμετρο από 0.5 cm έως 4 cm. Στα πουλιά που έχουν μολυνθεί μπορεί να χορηγηθούν καθημερινά ταμπλέτες Spartrix η Flagyl. Όταν εντοπιστούν (συνήθως μετά από 1-4 μέρες), τα εξογκώματα στον λαιμό μπορούν να αφαιρεθούν με μια μπατονέτα και τα εξογκώματα του στομαχιού θα αποκολληθούν πέφτοντας μέσα στο στομάχι. Σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται χειρουργική αφαίρεση. Οι προσπάθειες να αφαιρεθούν πρόωρα συνήθως οδηγούν σε μεγάλη αιμορραγία.

Εσωτερικό έλκος

Το έλκος μπορεί να παρουσιαστεί εσωτερικά, σε σημεία που σχετίζονται με το πεπτικό σύστημα, συνήθως στον αγωγό της χολής, που διοχετεύει χολή από το 

συκώτι στο έντερο. Τα πουλιά με εσωτερικό έλκος συνήθως έχουν ασυνήθιστες ενδείξεις όπως η απώλεια βάρους, λήθαργο, απροθυμία να φάνε και πράσινη διάρροια. Η τελική διάγνωση συνήθως γίνεται με αυτοψία. Σε περιστερώνες με πρόβλημα έλκους, είναι συνήθως καλό να συμπεριλαμβάνεται καθημερινά Spartrix η Flagyl στην θεραπευτική αγωγή ενός άρρωστου πουλιού.

Έλκος στο ιγμόρεια άντρο

Μερικές φορές οι οργανισμοί που προκαλούν έλκος  μπορούν να εισέλθουν στα ιγμόρεια από την πτυχή που υπάρχει πάνω από το στόμα, και να δημιουργήσουν ένα εξόγκωμα εκεί. Τα πουλιά παρουσιάζουν πρήξιμο στο μέτωπο ανάμεσα στην βάση του ράμφους και τα μάτια. Φάρμακα κατά του έλκους δίνονται για 1-5 μέρες για να σταματήσουν την μόλυνση. Μετά από αυτό, κάνουμε μια τομή στο δέρμα, στο πιο εξέχον σημείο του εξογκώματος για να εμφανιστεί το εξόγκωμα του έλκους. Μόλις το εξόγκωμα αφαιρεθεί, καλό είναι να συνεχιστή η θεραπεία κατά του έλκους για μερικές μέρες. Η θεραπεία γίνεται συνήθως χωρίς προβλήματα.

Άλλα μέρη

Είναι σημαντικό να μην μπερδεύουμε τις μολύνσεις σε άλλα σημεία του σώματος με έλκος. Οι τριχομονάδες, εξαιτίας της ευθραυστότητάς τους, μπορούν να μολύνουν μόνο το πεπτικό σύστημα και τα σχετικά με αυτό μέρη. Τα περιστέρια είναι πολύ περιορισμένα στην αντίδραση κατά της αρρώστιας. Τα λευκά τους αιμοφόρα αγγεία δεν έχουν πολλά από τα ένζυμα (που λέγονται λυσοσόματα) που έχουν τα περισσότερα θηλαστικά, και έτσι δεν μπορούν να σχηματίσουν πύων. Για αυτό το λόγο, όποιο και να είναι το σημείο που μολύνεται, η αντίδραση που προκύπτει συχνά μοιάζει με έλκος. Οι βακτηριακές (οι άλλες) μολύνσεις του δέρματος, των ποδιών και των ματιών, για αυτό το λόγο συχνά μπερδεύονται για έλκος λόγω της εμφάνισής τους.

ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

Κάθε φάρμακο που ανήκει στην ομάδα αυτών που ονομάζεται nitro imidazoles (περιέχουν ιμιδαζόλη) είναι αποτελεσματικά κατά των τριχομονάδων. Υπάρχουν τέσσερα που χρησιμοποιούνται συνήθως :

1  Dimetradazole – Η εμπορική του ονομασία εδώ είναι Emetryl, με την μορφή σκόνης που διαλύεται στο νερό. Είναι το πρώτο φάρμακο με ιμιδαζόλη που έγινε διαθέσιμο και είναι ακόμη ένα αποτελεσματικό  φάρμακο, παρόλο που επειδή είναι αυτό που χρησιμοποιείται περισσότερο , οι τριχομονάδες σε κάποιες περιοχές έχουν αναπτύξει μια ανοχή σε αυτό. Πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή γιατί είναι περιορισμένης ασφάλειας. Η υπερβολική δόση οδηγεί στο χάσιμο της ισορροπίας και της συγκέντρωσης, και σε μεγάλες δόσεις σε θάνατο. Μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή σπέρματος των αρσενικών, οδηγώντας σε προσωρινή στειρότητα, και έτσι δεν συνιστάται κατά την περίοδο αναπαραγωγής. Συνήθως η δόση είναι ένα κουταλάκι (3 γραμμάρια) σε 4,5 – 8 λίτρα νερού. Σε πουλιά που ταΐζουν νεογνά πρέπει να χορηγούνται μικρότερες δόσεις καθώς και όταν υπάρχουν υψηλές θερμοκρασίες, οπότε και αυξάνεται η κατανάλωση νερού και η εξάτμιση αυξάνει την περιεκτικότητα του νερού σε φάρμακο.

2   Carnidazole – Η συνηθισμένη εμπορική του ονομασία είναι Spatrix. Υπάρχει μόνο σε μορφή ταμπλέτας. Είναι πολύ ασφαλές και χρήσιμο για την ξεχωριστή χορηγία σε συγκεκριμένα πουλιά, ειδικά στα νεογνά που είναι στην φωλιά. Η δόση είναι μια ταμπλέτα των 10mg την ημέρα.

 3  Metronidazole – Η συνηθισμένη εμπορική ονομασία είναι Flagyl. Είναι διαθέσιμο σε μορφή σιροπιού που διαλύεται στο νερό και σε ταμπλέτες σε διάφορα μεγέθη. Είναι πολύ οικονομικό, με τις ταμπλέτες να είναι χρήσιμες στην ξεχωριστή αγωγή σε κάποια πουλιά. Σε ένα πουλί δίνεται το ένα τέταρτο μια ταμπλέτας 200 mg την ημέρα. Το σιρόπι Flagyl διαλύεται σε νερό και η δόση είναι 5-10 ml ανά λίτρο νερού αλλά είναι πολύ γλυκό και δεν είναι εύγευστο στο πουλιά.

4     Ronidazole – Είναι διαθέσιμο σε μορφή σκόνης που διαλύεται σε νερό, με διάφορες εμπορικές ονομασίες παγκοσμίως, όπως Ridsol-S, Turbosole, Tricho-Plus και Ronivet. Συνήθως η περιεκτικότητά του είναι 10%. Η δόση με αυτή την περιεκτικότητα είναι μισό κουταλάκι ανά λίτρο. Υπάρχουν και μείγματα μικρότερης περιεκτικότητας αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Είναι πολύ πικρό φάρμακο, οπότε περιεκτικότητες πάνω από 10% έχουν πολύ δυσάρεστη γεύση για τα πουλιά. Είναι πολύ ασφαλές και μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά την αναπαραγωγή, τους αγώνες και την περίοδο που ρίχνουν τα φτερά τους. Το ronidazole είναι το φάρμακο που προτιμάται παγκοσμίως για την αντιμετώπιση του έλκους. Ωστόσο, σε μερικές χώρες δεν είναι διαθέσιμο για χρήση σε περιστέρια, λόγω της ανησυχίας των αρχών ότι μπορεί να αναπτυχθούν οργανισμοί με ανοσία σε αυτό. Το φάρμακο αυτό συνήθως προτιμάται για χρήση σε ζώα από τα οποία παράγουμε κρέας όπως τα γουρούνια.

Σε κάθε αγωγή κατά του έλκους, καλό είναι να κάνουμε εναλλαγές με δύο τουλάχιστον από αυτά τα φάρμακα για να μειωθεί η πιθανότητα ανάπτυξης της αντίστασης των τριχομονάδων σε αυτά. Αυτή την στιγμή, χρησιμοποιούνται κυρίως φάρμακα τύπου ronidazole εξαιτίας της αποτελεσματικότητάς τους και της ασφάλειάς τους, αλλά καλό είναι να το εναλλάσσουμε με ένα από τα άλλα φάρμακα ανά δύο η τρεις θεραπείες.